Πόσοι θα έλεγαν «όχι» αν τους πρότειναν ένα μήνα σκληρή δουλειά με αντάλλαγμα εισόδημα της τάξης των 5.000 ~ 8.000 ευρώ; Οπως φαίνεται πολλοί, αφού ο κρόκος Κοζάνης, ένα μοναδικό για την περιοχή και περιζήτητο προϊόν, τείνει να εξαφανιστεί. Ολο και περισσότεροι τα τελευταία χρόνια εγκαταλείπουν την καλλιέργεια, την ίδια στιγμή που ο νομός Κοζάνης φέρει την πρωτιά στην ανεργία, που αγγίζει το 30%, ειδικά στους νέους κάτω των τριάντα ετών.
Ο κρόκος συγκαταλέγεται στα πιο προσφιλή και πολύτιμα μπαχαρικά των αρχαίων πολιτισμών, για το άρωμα, το χρώμα, τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές ιδιότητές του.
Πριν από μια δεκαπενταετία στην περιοχή της Κοζάνης –μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή της χώρας μας- καλλιεργούνταν περισσότερα από 10.000 στρέμματα με κρόκο και παράγονταν 8~9 τόνοι ετησίως. Ομως, παρά το γεγονός ότι το 1998 ο κρόκος αναδείχθηκε σε Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) από την Ευρωπαϊκή Ενωση, οπότε δυνητικά αποκτά μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, το ενδιαφέρον από την πλευρά των καλλιεργητών βαίνει μειούμενο. Ετσι, τα τελευταία χρόνια, η παραγωγή έπεσε στα 800 κιλά, αφού μόνο 1.000 στρέμματα καλλιεργούνταν με κρόκο στην περιοχή. Οι δικαιολογίες, πολλές. Είχαν πέσει οι τιμές, είναι σκληρή δουλειά, δεν υπάρχουν χέρια…
«Η καλλιέργεια δεν είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένη. Δύο-τρεις φορές τον χρόνο χρειάζονται κάποιες καλλιεργητικές εργασίες στο χωράφι. Ομως, από μέσα Οκτωβρίου έως τα μέσα Νοεμβρίου που γίνεται η συγκομιδή χρειάζονται χέρια στο χωράφι και η δουλειά είναι σκληρή. Παλιά, όλη η οικογένεια συμμετείχε στη συγκομιδή που γίνεται από το πρωί μέχρι το βράδυ έτσι ώστε να μην πέσουν τα άνθη. Μετά, σιγά σιγά οι νέοι σταμάτησαν να ενδιαφέρονται», λέει ο πρώην πρόεδρος του συνεταιρισμού κροκοπαραγωγών Κοζάνης κ. Μανώλης Πατσιλιάς. Και ο ίδιος έχει σταματήσει να καλλιεργεί κρόκο. Ο γιος του, όμως, που τελείωσε τη γεωπονική σχολή, το ξανασκέφτεται. Ο κρόκος Κοζάνης, παρ’ όλο που πουλιέται πολύ πιο ακριβά από παρόμοια προϊόντα –από τον κρόκο του Ιράν για παράδειγμα- είναι περιζήτητος, καθώς θεωρείται εξαιρετικής ποιότητας. Πέρυσι, ποσότητες ζητούσαν εταιρείες από την Ισπανία, την Αμερική και τον Καναδά, αλλά δεν υπήρχε προϊόν. «Και βέβαια, άμα δεν μπορείς να ικανοποιήσεις τη ζήτηση, χάνεις τις αγορές», εξηγεί ο πρόεδρος του συνεταιρισμού κ. Νίκος Πατσιούρας. Προσπαθεί να δικαιολογήσει την αδιαφορία κατοίκων της περιοχής για την καλλιέργεια. «Για να βγάλεις ένα κιλό κρόκο πρέπει μα μαζέψεις περίπου 150.000 λουλούδια από περίπου ένα στρέμμα. Μετά, άμεσα πρέπει να διαχωριστούν τα πέταλα από τα στίγματα που είναι η ζαφορά (κρόκος) και τους στήμονες. Είναι δύσκολη δουλειά», εξηγεί.
Ωστόσο οι καλλιεργητές λαμβάνουν από τον συνεταιρισμό 1.000~1.200 ευρώ το κιλό. Δεδομένου ότι τα καλλιεργητικά έξοδα για την παραγωγή ενός κιλού φτάνουν τα 400 ευρώ, το καθαρό εισόδημα που προκύπτει δεν διόλου ευκαταφρόνητο. Ο κ. Πατσιούρας αναγκάζεται να συμφωνήσει. «Ωστόσο, όλοι προτιμούν το δημόσιο», επιμένει. Τα δύο τελευταία χρόνια πραγματοποιείται προσπάθεια από τον συνεταιρισμό να καλλιεργηθούν περισσότερα στρέμματα, δεδομένου ότι ο κρόκος μπορεί πραγματικά να αποτελέσει λύση στο οικονομικό αδιέξοδο της περιοχής.
Ο συνεταιρισμός τον τελευταίο χρόνο συνέστησε μια ανώνυμη εταιρεία σε συνεργασία με την εταιρεία «Κορρέ» για την παρασκευή ροφημάτων με βάση τον κρόκο. «Εχουμε παραγγελίες από τη Ρωσία και τώρα στρεφόμαστε στα Εμιράτα και στη Σαουδική Αραβία, όπου φαίνεται ότι υπάρχει ενδιαφέρον», λέει ο κ. Πατσιούρας.
Αρκεί, βέβαια, να υπάρχει προϊόν…
Ο κρόκος συγκαταλέγεται στα πιο προσφιλή και πολύτιμα μπαχαρικά των αρχαίων πολιτισμών, για το άρωμα, το χρώμα, τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές ιδιότητές του.
Πριν από μια δεκαπενταετία στην περιοχή της Κοζάνης –μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή της χώρας μας- καλλιεργούνταν περισσότερα από 10.000 στρέμματα με κρόκο και παράγονταν 8~9 τόνοι ετησίως. Ομως, παρά το γεγονός ότι το 1998 ο κρόκος αναδείχθηκε σε Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) από την Ευρωπαϊκή Ενωση, οπότε δυνητικά αποκτά μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, το ενδιαφέρον από την πλευρά των καλλιεργητών βαίνει μειούμενο. Ετσι, τα τελευταία χρόνια, η παραγωγή έπεσε στα 800 κιλά, αφού μόνο 1.000 στρέμματα καλλιεργούνταν με κρόκο στην περιοχή. Οι δικαιολογίες, πολλές. Είχαν πέσει οι τιμές, είναι σκληρή δουλειά, δεν υπάρχουν χέρια…
«Η καλλιέργεια δεν είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένη. Δύο-τρεις φορές τον χρόνο χρειάζονται κάποιες καλλιεργητικές εργασίες στο χωράφι. Ομως, από μέσα Οκτωβρίου έως τα μέσα Νοεμβρίου που γίνεται η συγκομιδή χρειάζονται χέρια στο χωράφι και η δουλειά είναι σκληρή. Παλιά, όλη η οικογένεια συμμετείχε στη συγκομιδή που γίνεται από το πρωί μέχρι το βράδυ έτσι ώστε να μην πέσουν τα άνθη. Μετά, σιγά σιγά οι νέοι σταμάτησαν να ενδιαφέρονται», λέει ο πρώην πρόεδρος του συνεταιρισμού κροκοπαραγωγών Κοζάνης κ. Μανώλης Πατσιλιάς. Και ο ίδιος έχει σταματήσει να καλλιεργεί κρόκο. Ο γιος του, όμως, που τελείωσε τη γεωπονική σχολή, το ξανασκέφτεται. Ο κρόκος Κοζάνης, παρ’ όλο που πουλιέται πολύ πιο ακριβά από παρόμοια προϊόντα –από τον κρόκο του Ιράν για παράδειγμα- είναι περιζήτητος, καθώς θεωρείται εξαιρετικής ποιότητας. Πέρυσι, ποσότητες ζητούσαν εταιρείες από την Ισπανία, την Αμερική και τον Καναδά, αλλά δεν υπήρχε προϊόν. «Και βέβαια, άμα δεν μπορείς να ικανοποιήσεις τη ζήτηση, χάνεις τις αγορές», εξηγεί ο πρόεδρος του συνεταιρισμού κ. Νίκος Πατσιούρας. Προσπαθεί να δικαιολογήσει την αδιαφορία κατοίκων της περιοχής για την καλλιέργεια. «Για να βγάλεις ένα κιλό κρόκο πρέπει μα μαζέψεις περίπου 150.000 λουλούδια από περίπου ένα στρέμμα. Μετά, άμεσα πρέπει να διαχωριστούν τα πέταλα από τα στίγματα που είναι η ζαφορά (κρόκος) και τους στήμονες. Είναι δύσκολη δουλειά», εξηγεί.
Ωστόσο οι καλλιεργητές λαμβάνουν από τον συνεταιρισμό 1.000~1.200 ευρώ το κιλό. Δεδομένου ότι τα καλλιεργητικά έξοδα για την παραγωγή ενός κιλού φτάνουν τα 400 ευρώ, το καθαρό εισόδημα που προκύπτει δεν διόλου ευκαταφρόνητο. Ο κ. Πατσιούρας αναγκάζεται να συμφωνήσει. «Ωστόσο, όλοι προτιμούν το δημόσιο», επιμένει. Τα δύο τελευταία χρόνια πραγματοποιείται προσπάθεια από τον συνεταιρισμό να καλλιεργηθούν περισσότερα στρέμματα, δεδομένου ότι ο κρόκος μπορεί πραγματικά να αποτελέσει λύση στο οικονομικό αδιέξοδο της περιοχής.
Ο συνεταιρισμός τον τελευταίο χρόνο συνέστησε μια ανώνυμη εταιρεία σε συνεργασία με την εταιρεία «Κορρέ» για την παρασκευή ροφημάτων με βάση τον κρόκο. «Εχουμε παραγγελίες από τη Ρωσία και τώρα στρεφόμαστε στα Εμιράτα και στη Σαουδική Αραβία, όπου φαίνεται ότι υπάρχει ενδιαφέρον», λέει ο κ. Πατσιούρας.
Αρκεί, βέβαια, να υπάρχει προϊόν…
Τάνια Γεωργιοπούλου
"Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
9 Ιανουαρίου 2011
