Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη

«Η χώρα οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην οικονομική χρεοκοπία και την καταστροφή... στο μαρασμό, την εναπόθεση της τύχης της στις αγαθές προθέσεις των δυτικών τραπεζών, της ΕΟΚ, του ΔΝΤ...

Οδηγούμαστε όχι μόνο στη χρεοκοπία, το μαρασμό, την πλήρη εξάρτηση από τις δυτικές τράπεζες... αλλά και σε μια ...σκληρή ημιφασιστική λύση... με τεράστια πτώση του βιοτικού επιπέδου και μαζική ανεργία.»

από την προκήρυξη της "Ε.Ο. 17Ν" στην εκτέλεση του βιομήχανου Δ. Αγγελόπουλου (Απρίλιος, 1986)

...

Η συνέχιση του μεταπολεμικού οικονομικού μοντέλου από το ΠΑΣΟΚ οδήγησε στη συνεχή αύξηση του τομέα των υπηρεσιών και στη σταθερή διόγκωση των μεσοστρωμάτων. Επιπλέον, η διάλυση του δευτερογενούς τομέα και η μεθοδική υπονόμευση της αγροτικής παραγωγής, ως συνέπειες της ένταξης στην ΕΟΚ, δημιούργησαν ογκώδη αύξηση της ανεργίας. Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ χρησιμοποίησαν τον ευρύτερο κρατικό μηχανισμό ως χώρο απορρόφησης της ανεργίας, διογκώνοντας ακόμα περισσότερο τα μεσοστρώματα.

Μέσα από το κράτος διαμόρφωσε την εκλογική του πελατεία, τον κομματικό μηχανισμό, τη νομενκλατούρα του με τους ανώτερους δημόσιους υπαλλήλους, τα μεσαία στρώματα της γραφειοκρατίας, τους κρατικοδίαιτους διανοούμενους, τους επιχορηγούμενους πανεπιστημιακούς, την εργατική αριστοκρατία των ΔΕΚΟ, τους αξιωματούχους των ένοπλων θεσμών, που λάμβαναν το μερίδιό τους από τις μίζες και τα οφέλη από τη διαχείριση των κονδυλίων: Μεσοστρώματα που εξαργύρωναν με προνόμια και διαφθορά τη στήριξη στο κόμμα.

Από την ταξική τους φύση και θέση τα ολοένα και περισσότερο διογκωμένα μεσοστρώματα απορροφούσαν τις ριζοσπαστικές κοινωνικές συγκρούσεις, διοχέτευαν τις κοινωνικές αντιδράσεις μέσα από θεσμικά κανάλια, από επιτρεπτούς και ανεκτούς δρόμους. Από αυτή την κοινωνική βάση, άλλωστε, προέρχονταν και η συντριπτική πλειονότητα των πολιτικών και πολιτικών συνδικαλιστικών στελεχών που, από την ταξική τους θέση, περιορίζονταν στον αγώνα για τη διαχείριση της πολιτικής εξουσίας και όχι για τη ριζική ανατροπή της.

Τα μεσοστρώματα αυξάνονται ως ποσοστό του πληθυσμού, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ταξική σύνθεση του πληθυσμού και, με τα συγκεκριμένα πολιτικά, κοινωνικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά τους, οδηγούν σε ολοένα και χαμηλότερο επίπεδο τη διεξαγωγή της ταξικής πάλης στη χώρα μας.

Είναι ο κοινωνικός χώρος στον οποίο κυριαρχεί ο ατομισμός, η δίψα για κατανάλωση, η ιδιοτέλεια, η λατρεία σε όλες τις καθιερωμένες αξίες της καπιταλιστικής κοινωνίας. Μια κοσμοπολίτικη αντίληψη που διευκολύνει την πολιτισμική επίθεση για την αποκοπή των λαϊκών τμημάτων από το λαϊκό πολιτισμό, τις αγωνιστικές παραδόσεις, τη συλλογική μνήμη. Είναι ο χώρος στον οποίο μεγαλούργησαν το λάιφ στάιλ, η επίδειξη της κατανάλωσης και του πλούτου, οι ψεύτικες ανάγκες και ο άκρατος καταναλωτισμός, η μαλθακότητα της καλοπέρασης. Είναι ο χώρος που έφθειρε ηθικά και συνέβαλε αποφασιστικά στην αλλοτρίωση και τη μικροαστικοποίηση των εργαζομένων.

Συζητούσαμε συχνά με τη συντρόφισσά μου αυτή την αποθέωση του καταναλωτισμού, την επίδειξη πλούτου των μεσοστρωμάτων, σε ορισμένα παιδικά πάρτι συμμαθητών του γιου μας^. τη συγκαταβατικότητά τους όταν ανταποδίδαμε στα γενέθλια του Εκτορα με σπιτικό φαγητό, χύμα ρετσίνα^. τα μισογελάκια απέναντι στο σαραβαλιασμένο κόκκινο Λάντα, που μας είχε γυρίσει ωστόσο παλικαρίσια σε όλους τους χωματόδρομους της Ελλάδας.

Ταυτόχρονα, από τη μια, η σάρωση του δευτερογενούς τομέα λόγω της ένταξης στην ΕΟΚ και, από την άλλη, το μοντέλο του ελληνικού παρασιτικού καπιταλισμού, που ευνοεί την ανάπτυξη του τριτογενούς τομέα, συμβάλλουν στη δραστική μείωση της εργατικής τάξης. Ιδιαίτερα στους πιο μαζικούς και δυναμικούς τομείς που ευνοούν την ανάπτυξη και ωρίμανση της ταξικής συνείδησης. Και μάλιστα σε μια χώρα που δεν υπάρχει χρονικό βάθος στις εργατικές οικογένειες αφού συνήθως προέρχονται από την αγροτιά. Και που, επιπλέον, από το ίδιο το μοντέλο ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού έχουμε πολλές μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, με όλες τις συνέπειες στη διαμόρφωση και την ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης.

Οσο αφορά, λοιπόν, την εξέλιξη της ταξικής δομής της χώρας , από την αρχή ιδιαίτερα της δεκαετίας του 1990, μπαίνουμε σε μια μακρά περίοδο ενσωμάτωσης, μικροαστικοποίησης και αλλοτρίωσης. Επειτα, μάλιστα, από τη στρατηγική του καπιταλισμού για «ανάπτυξη μέσω δανεισμού», δημόσιου και ιδιωτικού, έχουμε διευρυνόμενη αναπαραγωγή και ευρύτερη ενσωμάτωση των μεσοστρωμάτων, αλλά και ολοένα ευρύτερων τμημάτων της εργατικής τάξης και της αγροτιάς. Το φτηνό (δανεικό) χρήμα ρέει άφθονο, η διαφθορά γενικεύεται και πολλοί εργαζόμενοι ζητούν να συμμετάσχουν έστω και στη χαμηλότερη βαθμίδα της διαφθοράς. Με τίμημα την αλλοτρίωση. Οι τεράστιες δυνατότητες των ΜΜΕ συμβάλλουν αποφασιστικά στην ιδεολογική χειραγώγηση και την πολιτισμική αποχαύνωση, δημιουργούν ρήγματα στη συλλογική μνήμη.

Είναι η εποχή του θριάμβου του νεοφιλελευθερισμού. Στην αρχή της δεκαετίας του 1990, μόλις είχε πέσει το Τείχος του Βερολίνου, το ανατολικό μπλοκ αποσυντίθεται, σύντομα θα καταρρεύσει η Σοβιετική Ενωση. Ο καπιταλισμός αποχαλινώνεται. «Είναι το τέλος της Ιστορίας», διακηρύσσουν οι απολογητές του. Ιδεολογικά, η νεοφιλελεύθερη μοναδική σκέψη φαίνεται να κυριαρχεί ολοκληρωτικά.

...

Σήμερα και πάλι μαύρα σφιχτοπλεγμένα σύννεφα πλακώνουν την πατρίδα, τη δική μας πατρίδα, την πατρίδα των φτωχών. Η πατρίδα του πλούτου δεν καταλαβαίνει από τέτοια. Παντοτινοί δωσίλογοι, μαζί με τα φερέφωνά τους από τους μιντιακούς άμβωνες που κηρύσσουν την υποταγή, μαυραγορίτες, ταγματαλήτες, παίρνουν το κομματάκι τους από το λεηλατημένο δημόσιο πλούτο, βουτηγμένοι στην προδοσία, τη βρομιά, την ακολασία. Δεν καταλαβαίνουν τίποτα από την περηφάνια, την αξιοπρέπεια, τις λαϊκές, τις πανανθρώπινες αξίες.

Μια νέα κατοχή, δίχως προσώρας μαύρα άρματα, αλλά με τα σύγχρονα, το ίδιο κατάμαυρα, το ίδιο φονικά, οικονομικά όπλα, σωριάζει σε ερείπια όσα έχτισε ο κόπος, ο ιδρώτας, το αίμα του λαού-εργάτη. Ξεκληρίζουν έναν ολόκληρο λαό, δολοφονούν τα όνειρα της νέας γενιάς. Κάνουν τη χώρα οικόπεδο των ισχυρών, εξαθλιώνουν τους εργαζόμενους, τους μετατρέπουν σε στρατιά σκλάβων. Για τους ξένους και ντόπιους δουλοκτήτες, τους νέους αφέντες.

Λέω πως χρειάζεται, τώρα ξανά στη νέα κατοχή, όλοι μας οι καινούργιοι σκλάβοι να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα από κανέναν σωτήρα, ντόπιο ή ξένο. Το παλιό αίτημα να γίνει επιτέλους ο λαός νοικοκύρης στο σπίτι ου μπαίνει πιο ζωτικά, πιο επιτακτικά από ποτέ. Σήμερα που μας μετατρέπουν σε νοικάρη στο ίδιο μας το σπίτι, στην ίδια μας τη χώρα. Αυτό το αίτημα μπορεί να υλοποιηθεί μόνο από ένα ευρύ μέτωπο λαϊκής σωτηρίας, ένα ισχυρό παλλαϊκό μέτωπο, ανεξάρτητα από διαφορές. Τη νέα κατοχή, όπως και την παλιά, μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνο ο ενωμένος και οργανωμένος λαός. Οργανωμένος σε ένα μέτωπο πολύμορφης δράσης κοινωνικού, κινηματικού και όχι κομματικού χαρακτήρα για την κοινωνική και εθνική απελευθέρωση. Που θα συναρθρώνει αρχικά τις επιμέρους αντιστάσεις και τις τοπικές εξεγέρσεις, θα ενοποιεί και θα διευρύνει τους αυτοοργανωμένους χώρους αντίστασης και ανάσας. Θα συγκεντρώνει και θα οργανώνει τη λαϊκή οργή, με ένα συγκροτημένο, πειστικό μεταβατικό πρόγραμμα που θα εμπνέεται από το όραμα μιας κοινωνίας συνεταιρισμένων παραγωγών.

Αμεσα χρειάζεται να αντιμετωπιστεί η απειλή της μαζικής λιμοκτονίας. Στη συνέχεια προέχει η αναδιάρθρωση της πρωτογενούς παραγωγής και συνολικά της παραγωγικής δομής στην κατεύθυνση της οικονομικής αυτοδυναμίας.

Το μεταβατικό πρόγραμμα δεν μπορεί να μην ξεκινά από τη στάση πληρωμών του «χρέους», μιας και αυτό που προέχει είναι η επιβίωση και η αξιοπρεπής διαβίωση των ανθρώπων. Δεν μπορεί ακόμα να μην περιλαμβάνει δημόσιο έλεγχο των τιμών, της κίνησης κεφαλαίων, τον έλεγχο του τραπεζικού συστήματος και των στρατηγικών τομέων της οικονομίας.

Αυτός ο έλεγχος πάνω στα μέσα παραγωγής, πάνω στη λήψη των αποφάσεων γύρω από τι, πώς και από ποιόν θα παραχθεί το κοινωνικό προϊόν δεν μπορεί παρά να γίνει με ρήξη του υπάρχοντος συστήματος. Δεν μπορεί να γίνει μέσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, δεν μπορεί να γίνει δίχως ένα είδος εθνικού νομίσματος. Δεν μπορεί να γίνει δίχως ένα είδος εθνικού νομίσματος. Δεν μπορεί να γίνει δίχως ένα ριζικό γεωπολιτικό ανασχεδιασμό. Το ξεπέρασμα της σημερινής βαθιάς κρίσης προϋποθέτει και απαιτεί βαθιές αλλαγές.

Σε αυτό το μέτωπο που θα ζωντανέψει την «πλέρια μνήμη», του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ, σ' αυτό το μέτωπο της πολύμορφης δράσης έχουν όλοι θέση. Ολες οι ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας, όλες οι δυνάμεις, από όλες τις παραδόσεις του επαναστατικού κινήματος.

Καθένας με τη δική του ιστορία, την ιδιαίτερη πολιτική του ταυτότητα, στην αναγκαία διαλεκτική σύνθεση. Καθένας που καταλαβαίνει ότι αυτό το έργο δεν μπορεί να το φέρει σε πέρας μόνος και απομονωμένος.

Σήμερα που απέναντι στην επίθεση του νεοφιλελεύθερου ολοκληρωτισμού η κοινωνία μπορεί να είναι ακόμα μουδιασμένη, αλλά βράζει ολόκληρη. Σιχαίνεται τους κυρίαρχους, και ολοένα μεγαλύτερα κομμάτια της ψάχνουν διεξόδους και απαντήσεις.

Μπορεί αυτές να περνούν μέσα από τη διαφαινόμενη εκλογική νίκη της ρεφορμιστικής Αριστεράς; Της κοινοβουλευτικής Αριστεράς που κάνει σαν να μην καταλαβαίνει ότι η επιλογή της είναι ή να δώσει με το κίνημα τη σύγκρουση  ή να εξευτελιστεί σε διαχειριστή της «καμένης γης»;

Για τις δυνάμεις της ανατροπής, η κυβέρνηση αυτής της Αριστεράς πρέπει να αποτελέσει μια ευκαιρία αντεπίθεσης, ενότητας του κινήματος, κοινωνικής αυτοοργάνωσης, λαϊκής αντιεξουσίας.

Τα παραδείγματα αγώνα, η βάση για αυτή την αντεπίθεση, ολοένα και αυξάνονται. Από τον ηρωικό αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής, τα αυτοδιαχειριστικά εγχειρήματα, τις μαχητικές αντιφασιστικές εκδηλώσεις. Τα εκατοντάδες παραδείγματα ανιδιοτελούς συμμετοχής και άμεσης δημοκρατίας: Τα στέκια και οι δομές αλληλεγγύης σε όλη την Ελλάδα, ένας ολόκληρος γαλαξίας κοινωνικής και πολιτισμικής δημιουργίας.

Παράλληλα έχουμε την παρουσία ενός νέου αντάρτικου, πιο «κοινωνικού» και μητροπολιτικού από το δικό μας, με άλλες ιδεολογικές αναφορές και διαφορετικά χαρακτηριστικά, το οποίο όμως, μαζί με τη διάχυτη αλλά πολύ υλική συγκρουσιακότητα ενός κομματιού της νεολαίας, κραυγάζει ότι τίποτα δεν τελείωσε.

Η ταξική πάλη και ο κοινωνικός ανταγωνισμός δεν σταματούν. Η έκβασή τους, βέβαια, δεν είναι προκαθορισμένη από κάποια νομοτέλεια.

Ωστόσο, το ενδεχόμενο της επανάστασης και της αταξικής κοινωνίας εξαρτάται από την ελπίδα μιας ζωής που μας αξίζει, από τη συνειδητή οργάνωση και την προετοιμασία για το πέρασμα σε αυτή τη ζωή από σήμερα, από την απελευθερωτική συνάντηση του όπλου της κριτικής με την κριτική των όπλων. Για το Βασίλειο της Ελευθερίας...

Δημήτρης Κουφοντίνας

"Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη"

Μάρτιος, 2014